Door kennis te delen en te inspireren blijven we samen groeien. Daarom organiseren we bij TRES regelmatig inhoudelijke kennissessies, steeds met een ander thema. Op 11 februari 2025 doken we in een onderwerp dat relevanter is dan ooit: de digitalisering in de zorg en de veranderende rol van de communicatieprofessional.
Het werd een inspirerende bijeenkomst waarin sprekers Pytsje Scherjon (Stichting GGZ Friesland), Bouke Weening (TRES) en Rianne de Groot (UMCG) hun ervaringen en inzichten deelden.
De rol van de communicatieprofessional verandert mee
Pytsje beet het spits af en gaf haar visie op het communicatievak in deze technologische revolutie. ‘De zorg staat voor grote uitdagingen,’ stelt ze. ‘Met steeds minder mensen moeten er meer mensen worden bediend, het land vergrijst en daarnaast komt er een technologische revolutie op ons af. Daar moeten we wat mee, ook in ons communicatievak.’ Want kan AI communicatieprofessionals vervangen? Zeker niet! Toch is het goed om te kijken naar de professionele identiteit en de relevantie van het vakgebied.
Van trouwe labrador naar leidende rol
Hoe komt het nou dat communicatieprofessional ‘puzzelen’ met dit onderwerp? Pytsje gebruikt hier een mooi metafoor voor: ‘Van oudsher zijn wij de labradors van de organisatie. We zijn supertrouw, we zijn de ogen, oren en neus van de organisatie. We brengen wat buiten leeft naar binnen en andersom. Dat is wat we doen, dat is ons geleerd.’ Maar het communicatievak transformeert en verschuift van functies meer naar rollen.
Pytsje adviseert communicatieprofessionals om een leidende rol te nemen in de opkomst van AI. Datagedreven communicatie is geen toekomstmuziek meer, maar een realiteit. De vraag is niet óf we ermee werken, maar hóe we dat doen zonder onze professionele identiteit te verliezen.
Door aspecten zoals ethiek te bewaken en bewustzijn toe te voegen aan technologische innovaties blijft de communicatieprofessional juist in deze veranderende tijd onmisbaar. Zeker in de zorg, waar betrouwbaarheid en veiligheid voorop staat.
Hoe zorg je nou dat je bijblijft? Neem je voor om elke dag of elke week iets over AI te leren. Begin gewoon.
Technologie als versneller van patiëntgerichte communicatie
Bouke nam de zaal mee in zijn verhaal over hoe technologie kan helpen de zorg beter en persoonlijker te maken. Hij begon zijn presentatie met een persoonlijk verhaal. Tijdens een ziekenhuisopname van zijn vader zag hij kansen om de patiëntreis verder te digitaliseren: ‘Persoonlijke gesprekken met de zorgverleners zorgden voor gefragmenteerde informatie en een lange lijst met medicijnen moest met de hand opgeschreven worden: dat kan en moet beter.’
De zorg kan niet achterblijven
Volgens Bouke loopt de zorg achter op andere sectoren als het gaat om digitalisering, terwijl de behoefte aan digitale oplossingen groeit, ook bij oudere generaties. De zorgsector kan veel leren van andere sectoren die al verder zijn met digitalisering en klantgericht werken. Denk aan bezorgdiensten zoals Picnic, die precies laten zien wanneer je bestelling arriveert. In de zorg zou dit kunnen betekenen dat patiënten real-time inzicht hebben in hun afspraken of behandelstatus.
Van inside-out naar outside-in
Zorgorganisaties denken vaak vanuit hun eigen perspectief (wat willen wij vertellen?), maar zouden meer moeten kijken naar de behoeften van de patiënt. Wat heeft de patiënt nodig, voor welke vragen komen ze? En hoe kun je dat nou persoonlijk maken? We kunnen leren van andere sectoren. Denk bijvoorbeeld aan Albert Heijn. Daar begrepen ze jaren geleden al dat klanten geen boodschappen willen doen, maar de boodschappen gewoon in huis willen hebben en begonnen daarom een online bestelservice.
Bouke is ervan overtuigd dat er nu al veel stappen gemaakt kunnen worden: ‘Ga aan de slag en kijk hoe je nu al persoonlijk digitaal kunt communiceren. Begin met de middelen die beschikbaar zijn.’ Datagedreven werken kan bijvoorbeeld helpen om zorgbehoeften te voorspellen, medicijngebruik efficiënter te organiseren en administratieve lasten te verlagen.
De belangrijkste vraag die zorginstellingen zichzelf moeten stellen: wat heeft mijn patiënt écht nodig? Door outside-in te denken en technologie als middel in te zetten om communicatie persoonlijker te maken, kan de zorg grote stappen zetten in digitalisering.
AI als ondersteuning in de zorg
Rianne sloot de sessie af met concrete voorbeelden van hoe AI al wordt toegepast binnen het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) in het UMCG. Er wordt volop geëxperimenteerd met AI-gedreven innovaties die de administratieve last vermindert en tijd bespaart: ‘Bijvoorbeeld als een patiënt een vraag stelt via het portaal MijnUMCG,’ vertelt Rianne. ‘AI stelt automatisch een conceptantwoord voor op basis van de patiëntgegevens in het EPD. De zorgverlener controleert en kan feedback geven, zodat de AI-gegenereerde antwoorden steeds beter worden.’
Een andere innovatie waar het UMCG mee experimenteert, is Clinical Ambient Listening: AI luistert mee tijdens een gesprek tussen arts en patiënt en maakt automatisch een verslag. ‘De arts kan daardoor meer oogcontact houden. Er gaat minder tijd verloren aan typen en dat zorgt voor een hogere kwaliteit van zorg,’ legt Rianne uit.
Ook helpt AI bij het schrijven van medische teksten, het samenvatten van afspraaknotities en het vertalen van complexe medische taal naar begrijpelijke patiëntcommunicatie, bijvoorbeeld voor ontslagbrieven.
Van testfase naar volledige implementatie
Het succes van AI hangt niet alleen af van de technologie zelf, maar ook van de manier waarop het wordt geïmplementeerd. Het ADKAR-model en het adoptiemodel van Rogers helpen om nieuwe technologieën stapsgewijs te implementeren en breed draagvlak te creëren binnen de organisatie. Transparantie over hoe patiëntgegevens worden gebruikt en beveiligd is erg belangrijk.
AI is geen wondermiddel, wel een gamechanger
De zorg staat onder druk: wachttijden lopen op, personeelstekorten nemen toe en administratieve lasten blijven hoog. AI kan hieraan bijdragen, maar het is geen wondermiddel. Zorgprocessen zijn complex, en het instellen van AI-modellen vereist zorgvuldige afstemming. Op dit moment gebruikt 70% van de zorgverleners AI-gegenereerde antwoorden, maar de meesten passen deze nog aan voordat ze definitief worden verstuurd. De eindverantwoordelijk blijft ook bij de zorgverlener. AI levert het concept waar de zorgverlener mee kan werken.
De komende jaren blijft het UMCG pionieren met AI-toepassingen. Het doel? Minder administratieve lasten, meer tijd voor persoonlijk contact en een betere patiëntbeleving.
AI is niet het gouden ei, maar het kan wél bijdragen aan betere zorg door administratieve taken te verlichten en zorgverleners meer tijd te geven voor persoonlijk contact.
Tijd voor actie!
De boodschap van de sprekers was helder: wacht niet af, maar zet nú de eerste stappen. Kleine digitale verbeteringen kunnen al een groot verschil maken. Begin met de middelen die er zijn, leer van andere sectoren en blijf jezelf ontwikkelen.
AI neemt werk uit handen, maar vervangt de professional niet. Wat echt telt, is hoe we technologie inzetten om de zorg efficiënter te maken en nog beter af te stemmen op de behoefte van de patiënt.
Benieuwd wat de mogelijkheden zijn voor digitalisering binnen jouw zorginstelling? Neem gerust contact op voor een vrijblijvend gesprek, we helpen je graag een stap verder!
Experts
Rianne de Groot
Communicatieadviseur@ UMCG
Artificiële intelligentie (AI) biedt talloze mogelijkheden binnen de zorg. Zelf is Rianne nauw betrokken bij het implementeren van generatieve AI binnen het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) in het UMCG: ‘AI is geen wondermiddel, maar het draagt zeker bij aan het verminderen van de druk in de zorg’.
Pytsje is ervan overtuigd dat de rol van communicatieprofessional verandert in deze technologische revolutie. Overbodig wordt de communicatie-expert zeker niet: integendeel! Door de leiderschapsrol op zich te nemen, aspecten zoals ethiek te bewaken en bewustzijn toe te voegen aan digitale innovaties, is communicatie onmisbaar in deze veranderende tijd.
Bouke Weening
Digitaal strateeg@ TRES
Als digitaal strateeg ziet Bouke precies waar de kansen liggen om je als zorgorganisatie verder te digitaliseren en bijvoorbeeld AI te implementeren in processen. Volgens Bouke is het belangrijk om vanuit de behoefte van de patiënt te denken, daar maak je echt het verschil.
Blijf op de hoogte
Wil je op de hoogte gehouden worden van onze kennissessies? Laat dan hieronder je e-mailadres achter en ontvang een uitnodiging wanneer er weer een sessie op de planning staat!
